Εμποδίζει το ενημερωτικό ραδιόφωνο η «φυσιογνωμία προγράμματος»

Μεγάλο αγκάθι για την εξέλιξη του ελληνικού ραδιοφώνου αποτελεί η διάταξη περί «φυσιογνωμίας προγράμματος», η οποία ορίζει ότι κάθε σταθμός της επαρχίας δηλώνει μια φορά αυθαίρετα μεν, αμετάκλητα δε, το χαρακτήρα του προγράμματός του. Ο χαρακτήρας προγράμματος μπορεί να είναι ενημερωτικός ή μη ενημερωτικός και αυτό διαμορφώνει απαιτήσεις τόσο ως προς το αν μπορεί ο σταθμός να μεταδίδει ειδήσεις, όσο και ως προς το απασχολούμενο δημοσιογραφικό προσωπικό. Οι περισσότεροι σταθμοί της Ελλάδας έχουν ήδη αποστείλει τα τελευταία δύο χρόνια το χαρακτήρα προγράμματός τους στο ΕΣΡ, ωστόσο πρόκειται για μια κίνηση αμετάκλητη, δηλαδή δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία τρόπος μεταβολής του ενημερωτικού ή μη χαρακτήρα της συχνότητας.

Καθώς η διαδικασία αδειοδότησης έχει παγώσει πάνω κάτω εδώ και δυο δεκαετίες, είναι γνωστό ότι η μόνη δυνατότητα δημιουργίας «νέου» σταθμού είναι η εξαγορά της βεβαίωσης νόμιμης λειτουργίας ενός προϋπάρχοντος. Με αυτή τη διαδικασία έχει εξελιχθεί το ραδιόφωνο της χώρας τα τελευταία χρόνια, καθώς οι νεοεισερχόμενοι παραλαμβάνουν τις συχνότητες από προηγούμενα ιδιοκτησιακά σχήματα. Ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα υφίσταται στη δημιουργία νέων ενημερωτικών σταθμών, καθώς πλέον η συχνότητα «προς αγορά» πρέπει να είναι χαρακτηρισμένη ως ενημερωτική. Δυστυχώς όμως οι ενημερωτικές συχνότητες σπανίζουν, ενώ πολλές από τις υπάρχουσες έχουν μεταβληθεί λόγω κρίσης σε ψευδο-ενημερωτικές, καθώς μεταδίδουν μόνο ολιγόλεπτα δελτία ειδήσεων και απασχολούν εικονικά δημοσιογραφικό προσωπικό από άλλα δημοσιογραφικά μέσα.

Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, όπου ο Real FM δέχτηκε πρόστιμο και βρίσκεται σε κίνδυνο επειδή εκπέμπει ενημερωτικό πρόγραμμα από την μουσική συχνότητα του πάλαι ποτέ Safari FM, ενώ το Ράδιο Χρώμα 105.8 λειτουργεί επί της ουσίας ένα έντεχνο μουσικό ραδιόφωνο σε ενημερωτική συχνότητα. Το ότι η πόλη έχει ανάγκη από ενημερωτικό ραδιόφωνο, όχι μόνο δεν μπορεί να ληφθεί υπόψιν αφού δεν υπάρχει διαδικασία αδειοδότησης, αλλά επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί μουσική συχνότητα για ενημερωτική χρήση.

Η υπάρχουσα κατάσταση θα μπορούσε να διορθωθεί με την απόσυρση της διάταξης για τη φυσιογνωμία προγράμματος, αλλά ουσιαστική λύση θα μπορούσε μόνο να επέλθει με την εκκίνηση μιας ουσιαστικής και δίκαιης διαδικασίας αδειοδότησης.