Μια χώρα χωρίς ραδιόφωνο

Χωρίς επίσημη δημόσια ραδιοφωνία παραμένει η Ελλάδα για δυόμιση μήνες, μετά την απόφαση της κυβέρνησης για το κλείσιμο της ΕΡΤ στις 11 Ιουνίου. Ο προσωρινός ραδιοτηλεοπτικός φορέας, ο οποίος υποτίθεται ότι θα έπρεπε να καλύψει τις ανάγκες μέχρι τη σύσταση και οργάνωση ενός νέου μόνιμου φορέα, διαθέτει ακόμη μόνο ένα πρόχειρα στημένο τηλεοπτικό κανάλι. Παρότι η σύσταση και η λειτουργία ραδιοφωνικού σταθμού είναι πιο εύκολη τεχνικά από αυτήν ενός τηλεοπτικού, εν τούτοις η κυβέρνηση, ήδη δυόμιση μήνες μετά, δεν θεώρησε σκόπιμο να προβεί στη δημιουργία του.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι το κλείσιμο, η χώρα διέθετε 6 εθνικά ραδιοφωνικά προγράμματα, 19 περιφερειακούς σταθμούς κι έναν διεθνή. Μεγάλος αριθμός των υπαλλήλων των ραδιοφωνικών αυτών σταθμών έχει παραμείνει στις εγκαταστάσεις συνεχίζοντας την παραγωγή ραδιοφωνικού προγράμματος, έχοντας προσβάλει νομικά την απόφαση της κυβέρνησης. Σε πολλές από τις συχνότητες της πρώην ΕΡΑ, βγαίνει συνεπώς μια μίξη των προϋπάρχοντων ραδιοφωνικών προγραμμάτων. Ωστόσο η κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι δεν έχει προβεί στη σύσταση άλλου "δημόσιου ραδιοφώνου" έχει δώσει εντολή για το κλείσιμο των περισσότερων πομπών αναμετάδοσης του προγράμματος αυτού, αφήνοντας σιγή στις δημόσιες συχνότητες. Σημειώνεται επίσης ότι η μη εκπομπή ραδιοφωνικού προγράμματος αντίκειται και στην απόφαση αναστολής του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο διέταξε «τη συνέχιση της μετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών και τη λειτουργία διαδικτυακών ιστοτόπων από δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα για το χρονικό διάστημα έως τη σύσταση και λειτουργία νέου φορέα που θα υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον».

Το σκηνικό είναι ακόμη πιο γλαφυρό στην επαρχία, καθώς σε αρκετές περιοχές οι υπάρχοντες τοπικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί δεν καλύπτουν τις ανάγκες που κάλυπταν οι δημόσιοι ραδιοφωνικοί σταθμοί: έχουν σημαντικά μικρότερη εμβέλεια, δεν μεταδίδουν ενημερωτικό πρόγραμμα για περισσότερες από μερικές ώρες την ημέρα, ενώ αλλού το σύνολο των μουσικών σταθμών επικεντρώνεται σε εμπορικά playlist που ενοχλούν τους πρώην ακροατές του 2ου προγράμματος.

Η έλλειψη δημόσιας ραδιοφωνίας επίσης δημιουργεί κινδύνους για το απευκταίο ενδεχόμενο έκτακτου δημόσιου κινδύνου, κατά τον οποίο ο ρόλος του δημόσιου ραδιοφώνου είναι πιο σημαντικός από αυτόν της τηλεόρασης ή τον ιδιωτικών σταθμών. Πρώτον επειδή η τηλεόραση δεν είναι προσβάσιμη αν κοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα ή αν ο κόσμος έχει αναγκαστεί να βγει από τα σπίτια του. Δεύτερον, επειδή ελάχιστοι ιδιωτικοί σταθμοί διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές και εφεδρείες για να συνεχίσουν την παραγωγή ενημερωτικού προγράμματος εκτάκτου ανάγκης υπό αντίξοες συνθήκες. Υπάρχει άλλωστε το ιστορικό παράδειγμα της ΕΡΑ Καλαμάτας, της οποίας ο πρώτος και βασικός ρόλος ήταν να παρέχει άμεση ενημέρωση στους σεισμόπληκτους του 1986 που ζούσαν σε σκηνές για αρκετές μέρες.

Η έλλειψη λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα δείχνει την ανικανότητα του επιτελείου Καψή, αλλά και τον επιφανειακό τρόπο που αντιμετωπίζεται η ενημέρωση -καθώς η τηλεόραση παρουσιάζεται ως ο μόνος σημαντικός φορέας τον οποίο το κράτος έχει υποχρέωση να συντηρήσει. Η μετάδοση σιγής από τους πομπούς της ραδιοφωνίας, ενώ οι πρώην υπάλληλοι συνεχίζουν να εκπέμπουν κανονικό πρόγραμμα, είναι απλώς ένα καπρίτσιο της κυβέρνησης, ιδίως όταν η ίδια αδυνατεί να δώσει μια εναλλακτική απάντηση στο ζήτημα.