Τέλος εποχής: Κλείνει το ραδιόφωνο της ελληνικής Φωνής της Αμερικής

Η κατάργηση της Ελληνικής Υπηρεσίας της Φωνής της Αμερικής (Voice of America) μετά από 72 χρόνια ανακοινώθηκε χθες από το ραδιοφωνικό δίκτυο. Η κίνηση αυτή οφείλεται σε περικοπές στον προϋπολογισμό που διατίθεται για την λειτουργία του ειδησεογραφικού οργανισμού, αλλά και στην προσπάθεια ο φορέας να χρησιμοποιηθεί για τις διπλωματικές ανάγκες των ΗΠΑ. Η τελευταία εκπομπή θα μεταδοθεί την Τρίτη το πρωί δορυφορικά και θα αναμεταδοθεί στην Ελλάδα από τον Σκάι και τον City 106,1 στη Θεσσαλονίκη. Η πρώτη εκπομπή της Voice of America, του επίσημου ξενόγλωσσου ραδιοφωνικού των ΗΠΑ έγινε την 1η Φεβρουαρίου 1942 στα γερμανικά με εκφωνητή τον WIlliam Harlan Hale. Τα ελληνικά ήταν μια από τις 25 πρώτες γλώσσες του δικτύου και βγήκε στον αέρα την 1η Νοεμβρίου του 1942.

Η ιστορία της ελληνικής υπηρεσίας

Η παρουσία της Φωνής της Αμερικής ήταν εξαιρετικά εμφανής στην ελληνική επικράτεια, καθώς ο γίγαντας της αμερικανικής προπαγάνδας κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου είχε εγκαταστήσει στην Ελλάδα δυο από τους ισχυρότερους πομπούς του, προκειμένου να εκπέμπει προς την Ανατολική Ευρώπη.

Οι ραδιοφωνικό πομποί της Φωνής της Αμερικής εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα μετά τον εμφύλιο πόλεμο, κατά την εφαρμογή του δόγματος Τρούμαν. Τότε, το αμερικανικό κράτος διοχέτευσε στην Ελλάδα ένα σύνολο εξοπλισμού, "προς διευκόλυνση της Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας", το οποίο όμως χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον για αναμεταδόσεις προγραμμάτων από την Washington. Ο πρώτος εξοπλισμός έφτασε το 1949, και περιελάμβανε ένα πομπό μεσαίων κυμάτων WESTERN ELECTRIC 50 KW και τέσσερις πομπούς βραχέων COLLINS 30 KW, που τοποθετήθηκαν από τη Φωνή της Αμερικής στην Περαία της Θεσσαλονίκης, με παροχή ραδιοφωνικών διευκολύνσεων για την εκπομπή του εξωτερικού: «Φωνή της πατρίδος» του Ε.Ι.Ρ (μετέπειτα Ε.ΡΑ. 5). Επίσης, η Φωνή της Αμερικής αρχικά διέθετε και έναν πλωτό ραδιοσταθμό μεσαίων κυμάτων 150 KW, πάνω στο πλοίο Courier, που ήταν αραγμένο στη Ρόδο και είχε την κεραία του στηριγμένη σε ένα μπαλκόνι.

Η σχεδόν αυθαίρετη εγκαστάση των ραδιοφωνικών πομπών νομιμοποιήθηκε αργότερα, με μια σειρά συμφωνιών μεταξύ της Αμερικανικής και της Ελληνικής Κυβέρνησης και τη μετεγκατάσταση του εξοπλισμού στη Ρόδο (Κοσκινούς, Σγούρου, Αφάντου), στην Ξάνθη (Δασοχώρι) και στην Καβάλα (Αγίασμα). Η τελευταίες δυο συμφωνίες έγιναν το 1997 και το 2002, με βάση τις οποίες η αμερικανική υπηρεσία αναλάμβανε την ευθύνη να παρέχει τεχνική βοήθεια και εξοπλισμό (πομπούς μεσαίων και βραχέων) στην Ελληνική Ραδιοφωνία. Οι πομποί εντός του ελληνικού χώρου τέθηκαν εκτός λειτουργίας και το 2006, στα πλαίσια της απομάκρυνσης του προσανατολισμού από τα βραχέα κύματα. Τότε είχε εξετασθεί και το κλείσιμο της Ελληνικής Υπηρεσίας, ωστόσο μετά από αντιδράσεις των ελληνοαμερικανικών ενώσεων τελικά το ενδεχόμενο αποσωβήθηκε και το ελληνικό ραδιοφωνικό πρόγραμμα συνέχισε να εκπέμπει μέσω δορυφόρου, μέσω διαδικτύου και στα FM από αναμεταδιδόμενους σταθμούς όπως ο Σκάι και ο City International.

Το 2006, παρά το γεγονός ότι οι Φωνή της Αμερικής άφησε πίσω της δυο εξαιρετικά ισχυρούς πομπούς, τους οποίους είχε δικαίωμα να χρησιμοποιήσει η Ελληνική Ραδιοφωνία, τελικά λόγω υψηλού κόστους συντήρησης τα κέντρα εκπομπής παρέμειναν εκτός λειτουργίας. Μάλιστα, πριν από μερικούς μήνες, στις εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις της Φωνής της Αμερικής στην Ξάνθη βρέθηκα επικίνδυνα υλικά για το περιβάλλον .