Το Φεστιβάλ Αθηνών ανεβάζει… θέατρο στο ραδιόφωνο

Μια νέα θεατρική παραγωγή θα βγει από τις συχνότητες του Τρίτου Προγράμματος, ως αποτέλεσμα τη συνεργασίας της ΕΡΤ με το φεστιβάλ Αθηνών. Το θέατρο στο ραδιόφωνο αποκτά νέα θεατρικά επεισόδια. Η παραγωγή ήταν ως αποτέλεσμα ανοιχτής πρόσκλησης που απηύθυνε το Φεστιβάλ σε πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς. Από τα περισσότερα από 80 θεατρικά κείμενα που έλαβε, το φεστιβάλ επέλεξε το έργο «Ο Οικοδιδάσκαλος ή Το Δικαίωμα στην Αμεριμνησία». Το έργο ηχογραφήθηκε ως ραδιοφωνικό θεατρικό την Παρασκευή παρουσία κοινού. Η ηχογράφηση θα μεταδοθεί στις 2 Ιουλίου στις 22:00 το βράδυ από το Τρίτο Πρόγραμμα στο πλαίσιο της εκπομπής «Το Θέατρο της Κυριακής στο Τρίτο» με επιμέλεια της Μάρας Καλούδη. Στη ραδιοσκηνοθεσία ήταν ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ενώ το έργο έχει 20 πρόσωπα τα οποία αποδόθηκαν από 10 ηθοποιούς: Θέμις Μπαζάκα, Μάνος Βακούσης, Θανάσης Ζερίτης, Γεράσιμος Μιχελής, Γιώργος Χριστοδούλου, Μιχάλης Οικονόμου, Τάσος Πυργιέρης, Νάνσυ Σιδέρη, Σταύρος Γιαννουλάδης, Μανώλης Μαυροματάκης, Νέστωρ Κοψιδάς. Υπεύθυνοι ηχοληψίας ήταν οι Κώστας Γιαννακόπουλος, Νίκος Θεοδωρακόπουλος.

Η καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ επισημαίνει για την επιλογή του συγκεκριμένου έργου: "Στην πρόσκληση λάβαμε πλήθος έργων, από πρωτόλεια και έργα εν εξελίξει έως έργα-«ποταμούς», μεταγραφές αρχαίων μύθων, τραγωδίες και αναξιοποίητα σενάρια. Μέσα στο άνισο αυτό δείγμα, λιγοστά έργα είχαν κατακτημένο προσωπικό ύφος διαθέτοντας ταυτόχρονα και τη δυνατότητα να αγγίξουν ευρύτερο κοινό. Πώς μια ιστορία ενδιαφέρουσα για εκείνον που τη γράφει, μπορεί να αναχθεί σε συλλογική ανάγκη, στην ανάγκη να δούμε μαζί επί σκηνής μια ιστορία που μας αφορά: αυτό αναζητήσαμε. Καθώς, για πρακτικούς λόγους, ήταν αδύνατον να υποστηρίξουμε όλα τα έργα που ξεχώρισαν, επιλέξαμε το αρτιότερο. Το έργο του Γιάννη Κωνσταντινίδη «Ο οικοδιδάσκαλος ή το δικαίωμα στην αμεριμνησία» μάς κέρδισε με την πρωτοτυπία, το χιούμορ και την ευφυΐα του, καθώς και με τη διεισδυτικότητα με την οποία προσεγγίζει το ζήτημα της στάσης των διανοουμένων σε εποχές κρίσης. Το ραδιόφωνο προσφέρεται για την ανάδειξη του συγκεκριμένου έργου καθώς, μαζί με τις αμιγώς θεατρικές αρετές του, διαθέτει, επίσης, ιδιαίτερα επεξεργασμένη γλώσσα."

"Το θέατρο στο ραδιόφωνο, με αφετηρία κλασικά έργα του ρεπερτορίου, είχε διαμορφώσει επί δεκαετίες την κουλτούρα του θεατρόφιλου κοινού. Εκείνο που δίνει αμιγώς φεστιβαλικό χαρακτήρα στη συνεργασία μας με το Τρίτο Πρόγραμμα είναι ότι το συγκεκριμένο έργο μεταδόθηκε ζωντανά και παρουσία κοινού. Η πρακτική αυτή έχει καθιερωθεί ως ιδανικό μέσο για την υποστήριξη νέων θεατρικών έργων στην Ευρώπη (BBC Radio Theatre, France Culture-Fictions κ.ά.), καθώς ευνοεί μια ευεργετική εστίαση στον λόγο σε μια εποχή κούρασης από τον υπερπληθωρισμό των εικόνων, ενώ συμβάλλει αποτελεσματικότερα από τα αναλόγια στη διάδοση και την κυκλοφορία νέων έργων. Ταυτόχρονα, προωθεί την ανανέωση της παράδοσης του ραδιοφωνικού θεάτρου, αλλά και την τόνωσή του ως ξεχωριστό παραστασιακό είδος."

Λίγα λόγια για το έργο

«Ο οικοδιδάσκαλος ή τα πλεονεκτήματα της κατ’οίκον εκπαίδευσης» είναι ένα γνωστό έργο του Γιάκομπ Μίχαελ Ράινχολντ Λεντς (1751-1792). Επιχειρώντας μια «βίαιη» διασκευή του, ο Γιάννης Κωνσταντινίδης παραδίδει μια πολυσύνθετη ιστορία πίστης και προδοσίας που εξελίσσεται στην Πρωσία του 1774 και στην οποία οι ασύδοτοι γλιτώνουν χωρίς σημαντικές απώλειες, ενώ οι δίκαιοι και συνεπείς εξολοθρεύονται ποικιλοτρόπως, αφού παγιδευτούν στα αδιέξοδά τους. Η μεταγραφή αυτή εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από την οπτική του Μπρεχτ, που διασκεύασε επίσης το έργο του Λεντς το 1950, προκειμένου να επικρίνει την τάση των διανοουμένων να αναπτύσσουν «σχέσεις εξυπηρέτησης και κολακείας» με τους οικονομικά ισχυρότερους, ώστε οι ίδιοι να απολαμβάνουν μια ευκολότερη ζωή. Το κείμενο του Κωνσταντινίδη διαφοροποιείται ως προς το ότι αναγνωρίζει το δικαίωμα αυτής της «μεσαίας τάξης που φέρει τον πολιτισμό, τη διανόηση, τον ηθικό νόμο και το βάρος της προάσπισης του κοινωνικού ιστού» να προαπαιτεί ένα ελάχιστο διευκολύνσεων διαβίωσης. Όμως δεν χύνει ούτε ένα δάκρυ για τον χαμό της λόγω της απροθυμίας και ανημποριάς της να ξιφουλκήσει όταν οφείλει να το κάνει.