Αν η Βίλα Αμαλίας ήταν συχνότητα στα FM... τώρα θα ήταν νόμιμη

Τέλη δεκαετίας '80, αρχές δεκαετίας '90: εκατοντάδες ερασιτέχνες, λάτρεις του ραδιοφώνου, αλλά και επαγγελματίες τυχοδιώκτες των ΜΜΕ εισέβαλαν στα ερτζιανά ολόκληρης της χώρας σε κάτι που ονομάστηκε η «άνοιξη της ελεύθερης ραδιοφωνίας». Έστησαν κεραίες και πομπούς και κατέλαβαν δεκάδες συχνότητες στα FM. Δεν αναρωτήθηκε κανείς σε ποιον ανήκαν αυτές οι συχνότητες, ούτε υπήρχε περιθώριο να το πολυσκεφτείς: αρκεί να έβρισκες μια αχρησιμοποίητη, άναβες έναν πομπό σε αυτήν και γίνονταν το μαγικό κλειδί πρόσβασης σε εκατοντάδες ή χιλιάδες αυτιά. Μπορούσες να τους παίξεις τη μουσική σου, να τους πασάρεις τις διαφημίσεις σου και φυσικά να περάσεις τα πολιτικά σου μηνύματα.

Τα χρόνια της αθωότητας σύντομα πέρασαν. Με την αλλαγή της δεκαετίας, οι ερασιτέχνες είδαν μια στιβαρή ραδιοφωνική βιομηχανία να έρχεται κατα πάνω τους. Οι πιο τυχεροί πρώην μερακλήδες είχαν την τύχη να πουλήσουν τις συχνότητές τους στους μεγαλοεφοπλιστές που τις διεκδικούσαν, άλλοι συνεθλίβησαν μια ωραία πρωΐα από έναν γειτονικό πανίσχυρο πομπό. Σύντομα οι κάποτε κατειλημμένες συχνότητες πέρασαν στα χέρια μεγάλων οικονομικών κολοσσών, οι οποίοι δεν δίσταζαν να αποκτήσουν δύο και τρεις και τέσσερις συχνότητες υπό τον έλεγχό τους, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη κι εδραιώνοντας την επιρροή τους στο (κεντρικό ή τοπικό) πολιτικό σκηνικό.

Μετά από χρόνια αποτυχίας να ελέγξει αυτούς που στην πραγματικότητα το έλεγχαν, το κράτος έκανε μια γελοία κίνηση: με ένα άρθρο καλά κρυμμένο σε ένα πολυνομοσχέδιο νομιμοποίησε όλους όσους είχαν καταλάβει συχνότητες! Η ημερομηνία κλειδί ήταν ο Νοέμβρης του 1999 (πιθανότατα επειδή ευνοούσε φωτογραφικά κάποιους γνωστούς της τότε κυβέρνησης). Κι εκεί έγινε το ύπερ-παράλογο. Ο «χώρος» τριακοσίων χιλιοκύκλων στα ερτζιανά, που κάποιος ετσιθελικά κατέλαβε και εξέπεμψε έστω και για μερικές ώρες το Νοέμβρη το 1999, πέρασε από χέρι σε χέρι και έφτασε σήμερα ως μια «ιδιωτική περιουσία» να κοστίζει πολλές χιλιάδες ευρώ. Ακόμη κι αν ο αρχικός ιδιοκτήτης του, το δημόσιο, δεν εισέπραξε ποτέ ούτε μια δεκάρα για την αρχική της χρήση, τότε, στα τέλη της δεκαετίας του '80.

Τότε, στα τέλη της δεκαετίας του '80, εκτός από αυτούς που έμπαιναν στις άδειες συχνότητες της Αθήνας, κάποιοι μπήκαν σε ένα άδειο, από χρόνια εγκαταλελειμένο σπίτι στο κέντρο της πόλης. Σε αντίθεση με αυτούς που κράτησαν τις συχνότητες για τον εαυτό τους, τα παιδιά που μπήκαν στο σπίτι το άνοιξαν και το μετέτρεψαν σε έναν ανοιχτό κοινωνικό χώρο, χωρίς περιορισμούς πρόσβασης και με ποικίλες δραστηριότητες. Ενώ οι καταληψίες των ραδιοσυχνοτήτων εισέπρατταν τακτικά τα έσοδα των διαφημίσεων, οι καταληψίες του σπιτιού δεν έβγαλαν ποτέ ούτε ένα φράγκο γιατί δεν είχαν καμιά κερδοσκοπική επιδίωξη. Όσο τα μεγαθήρια των κιλοβάτ κατέστρεφαν την μπάντα γεμίζοντάς την σκουπίδια και πλευροκοπώντας τους γείτονες με υπερδιαμόρφωση, οι καταληψίες της Βικτωρίας επιδιόρθωναν με δικά τους έξοδα το κτίριό και τον περιβάλλοντα χώρο και έχτιζαν υγιείς σχέσεις με την γειτονιά. Όταν οι μεγαλοκαναλάρχες χρησιμοποιούσαν τις κατειλημμένες συχνότητες για να γλύφουν την κεντρική εξουσία και να καλύπτουν σκάνδαλα, το κατειλημμένο σπίτι συμμετείχε ισότιμα μαζί με τους γείτονες, στην ανοιχτή συνέλευση της πλατείας για τα προβλήματα της περιοχής.

Οι χιλιάδες κατειλημμένες συχνότητες σε όλη την Ελλάδα έχουν πλέον νομιμοποιηθεί. Το κατειλημμένο σπίτι της πλατείας Βικτωρίας εκκενώθηκε βίαια δυο φορές μέσα στις περασμένες εβδομάδες και σέρνει μαζί του πάνω από εκατό συλληφθέντες.

Κοιτώντας το από μακριά, όσοι από μας παρακολουθούμε τα δρώμενα στο ραδιόφωνο, μάλλον θα πρέπει να αλλάξουμε την ιδέα μας για το τι είναι ιδιόκτητο και τι κατειλημμένο, τι είναι νόμιμο και τι είναι «κέντρο ανομίας». Εκτός αν μας πείσουν ότι ένα μισογκρεμισμένο κτίριο είναι πιο σημαντικό από μια συχνότητα...