Εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για το ελληνικό ραδιόφωνο αποτέλεσε το 2012, επαληθεύοντας τα δυσοίωνα μηνύματα του προηγούμενου έτους. Η ραδιοφωνική αγορά βυθίστηκε ακόμη περισσότερο στην οικονομική κρίση, αλλάζοντας σημαντικά το σκηνικό. Η ψηφιακή μετάβαση ήρθε αλλά δεν ακούμπησε το ραδιόφωνο, ούτε επέφερε κανενός είδους εξυγίανση των συχνοτήτων όπως είχε ανακοινωθεί. Η μειωμένη διαφημιστική δαπάνη, τα συσσωρευμένα χρέη σε συνδυασμό με την έλλειψη δανειοδότησης έφεραν ηχηρά λουκέτα, μειώσεις προσωπικού, απληρωσιές δεδουλευμένων και πολυήμερες απεργίες. Παράλληλα, η οικονομική αβεβαιότητα οδήγησε σε πρωτοφανή κινητικότητα το ιδιοκτησιακό καθεστώς, καθώς σε ολόκληρη την Ελλάδα σημειώθηκε ρεκόρ αγοραπωλησιών ραδιοφωνικών συχνοτήτων. Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες το ραδιόφωνο παραμένει ζωντανό, συνεχίζει να χαίρει της εκτίμησης του κοινού και ο κόσμος που βρίσκεται πίσω από τα μικρόφωνα καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες για να βγαίνει στον αέρα ραδιοφωνικό πρόγραμμα αντίστοιχο των απαιτήσεων.

ΕΡΤ: περικοπών το ανάγνωσμα

Περίπου ένα εξάμηνο μετά το σχέδιο περικοπών του τότε υπουργού Μόσιαλου, φαίνεται να αναβάλλεται η βίαιη καταστροφική αποδόμηση της ΕΡΤ, που είχε αρχικά προβλεφθεί. Ωστόσο προωθούνται εξορθολογισμός και δραστικές περικοπές σε πολλές κατευθύνσεις, προδιαγράφεται περικοπή του ανταποδοτικού τέλους, ενώ αρκετές υπηρεσίες συνεχίζουν να λειτουργούν με μειωμένο προσωπικό. Οι περιφερειακοί ραδιοφωνικοί σταθμοί γλυτώνουν προς το παρόν το λουκέτο που είχε ανακοινωθεί, κλείνουν όμως το Φεβρουάριο περισσότεροι από τους μισούς πομπούς μεσαίων που διέθετε η ΕΡΑ, μεταξύ των οποίων και ο ιστορικό πομπός της Θεσσαλονίκης, του οποίου οι εγκαταστάσεις ξηλώνονται και πωλούνται ως παλιοσίδερα. Ο υπερβάλλων ζήλος γίνεται αντιληπτός μετά από παράπονα, οπότε τον Απρίλιο επανέρχονται τρεις από τους επαρχιακούς πομπούς. Την ιδια στιγμή, δεκάδες πομποί βραχέων σε ολόκληρο τον κόσμο διακόπτουν την εκπομπή τους λόγω εξοικονόμησης πόρων.

Η αλλαγή διοίκησης της ΕΡΤ μέσα στο καλοκαίρι, η επιλογή των προσώπων και ο τρόπος εκλογής τους προκαλεί πλήθος αντιδράσεων για «βόλεμα ημέτερων», ενώ πληθαίνουν τα κρούσματα λογοκρισίας στα ενημερωτικά προγράμματα. Σε επίπεδο προγράμματος η χρονιά κλείνει με «λίφτινγκ» του ραδιοφώνου της ΝΕΤ που μετονομάζεται σε πρώτο πρόγραμμα, ενώ το Δεύτερο Πρόγραμμα απελευθερώνεται και μετά από πολλά χρόνια στην ιστορία του μεταδίδει ξενόγλωσση μουσική.

Ιδιωτικό ραδιόφωνο Αθήνα & Θεσσαλονίκη: χρεωκοπία στο τετράγωνο

Σε χρεωκοπία οδηγείται στις αρχές του έτους ο όμιλος της ΙΜΑΚΟ του Πέτρου Κωστόπουλου, μια κατάρευση που χαρακτηρίζεται για το συμβολισμό της ως χρεωκοπία του ίδιου του lifestyle που πρέσβευε. Τα 2 ραδιόφωνα του ομίλου, Nitro και Derti, κατάσχονται από τις τράπεζες και μετά από πολλές περιπέτειες αγοράζονται, αν και υπερχρεωμένα, από τον Ν. Πολίτη. Μετά τη σιταδιακή απόλυση σχεδόν όλων των δημοσιογράφων, το ραδιόφωνο του Antenna εγκαταλείπει την ιστορική του ονομασία και λανσάρεται σαν ημι-ενημερωτικό, κατά βάση μουσικό ραδιόφωνο με την επωνυμία Easy που χάνει το δίκτυό του στην επαρχία.

Δυστυχώς τα εργασιακά το 2012 πάνε επίσης από το κακό στο χειρότερο. Συσσωρευμένα προβλήματα αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον Flash, τον Alpha, τον Sentra, τον Orange και τον Love οι οποίες μάλιστα χαρκτηρίζονται από αντιπαραθέσεις μεταξύ απεργών και ιδιοκτησίας, ενώ ως σπάνιο περιστατικό υπογραμμίζεται η εκπομπή απεργιακού προγράμματος από τους δημοσιογράφους του Flash. Το τέλος του χρόνου έρχεται με την κατάρευση του Ομίλου Λυμπέρη, που αφήνει τεράστια ερωτηματικά για τους απλήρωτους εργαζόμενους των Best Radio και VFM, που επίσης κατεβαίνουν σε απεργία.

Εντύπωση επίσης προκαλεί η κατάρευση του ομίλου Τουρώνη στη Θεσσαλονίκη, με το oριστικό κλείσιμο του ιστορικού Star FM καθώς και του αθλητικού Άρης FM. Επίσης στον απόηχο της νομοθεσίας για τους δήμους, δυο δημοτικά ραδιόφωνα έβαλαν επισήμως λουκέτο (Ξένιος Άνω Λιοσίων και Δημοτικό Χίου) ενώ προβλήματα αντιμετωπίζουν το Ράδιο Επικοινωνία Νέου Ηρακλείου και το Κανάλι 1 Πειραιά.

Κατά τα άλλα την κορυφή στις μετρήσεις ακροαματικότητας πιάνει το Μάρτιο ο αντιμνημονιακός Real FM, αφήνοντας πίσω του τον υπερ-μνημονιακό Σκάι που κατείχε την πρωτιά για δεκατίες. Μετά την επιστροφή του τηλεοπτικού Alpha στο Δημήτρη Κοντομηνά, το Ράδιο 9 ξαναλανσάρεται με το παλιό όνομα ολόκληρου του ομίλου, ενώ στο παλιό προφίλ του Orange επιστρέφει ο μέχρι πρότινος Happy 93.2. Στον όμιλο του Εν Λευκώ από το συγκρότημα Αλαφούζου περνάει η συχνότητα του Play FM, όπου αποφασίζεται να επανενεργοποιηθεί ο νεανικός Freedom. Παράλληλα, με δύο αστυνομικές επιχείρησεις, σε κατειλημμένους χώρους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, κατασχέθηκε εξοπλισμός από δυο μη κερδοσκοπικούς πολιτικούς σταθμούς, που κάλυπταν ραδιοφωνικά τις διαδηλώσεις στο κέντρο των πόλεων.

Ρεκόρ μεταβιβάσεων και λουκέτων

Η οικονομική κρίση οδήγησε μεταξύ άλλων σε ρεκόρ πωλήσεων ραδιοφωνικών συχνοτήτων σε όλη την Ελλάδα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΣΡ, οι μεταβιβάσεις συχνοτήτων σε όλη την Ελλάδα ανήλθαν σε 101 μόνο το 2012, που ισοδυναμεί με τον αριθμό μεταβιβάσεων των δυο προηγούμενων ετών αθροιστικά. Μεταξύ άλλων παρατηρείται μεγάλη πτώση στο αντίτιμο των ραδιοφωνικών συχνοτήτων, αφού η αβεβαιότητα και σε αρκετές περιπτώσεις τα χρέη είναι μεγάλα.

Συγκριτικά υψηλά είναι τα νούμερα των ανακλήσεων των βεβαιώσεων νόμιμης λειτουργίας και των εντολών διακοπής λειτουργίας. Ανάμεσα στις άδειες που ανακλήθηκαν 3 ανήκαν στο Νομό Θεσσαλονίκης, 3 στο Νομό Λακωνίας και 4 στους νομούς της Θεσσαλίας. Οι πλειοψηφία των σταθμών είτε είχαν σταματήσει να λειτουργούν είτε δεν ανταποκρίνονταν στην επικοινωνία με το ΕΣΡ.

Οι ανεξάρτητες αρχές

Μια ενδιαφέρουσα εικόνα προκύπτει και από τις υπόλοιπες κινήσεις των ανεξάρτητων αρχών.

- Αυξημένος είναι ο αριθμός των κυρώσεων του ΕΣΡ για υποβάθμιση προγράμματος, προσβολή προσωπικότητας και προστασία αναφερόμενων προσώπων που αγγίζει τις 12 περιπτώσεις, ενάντι 6 το 2011 και 3 το 2010.

- Το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις υπέρβασης διαφημιστικού χρόνου, ενώ για πρώτη φορά φέτος υπήρξαν πέντε κυρωτικές αποφάσεις για μετάδοση χορηγιών.

- Σε πρωτοφανές κυνήγι ραδιοφωνικών σταθμών, και κυρίως ερασιτεχνών προέβη η Επιτροπή Τηλεπικοινωνών, η οποία αθροιστικά το 2012 επενέβη για να κλείσει 27 πομπούς.