Η απελευθέρωση του κρατικού ραδιοφώνου: σε 2 χρόνια χωρίς διαφημίσεις

Την επιδίωξή τους να σταματήσει η μετάδοση διαφημίσεων από την κρατική ραδιοτηλεόραση έχουν κάνει σαφή οι προϊστάμενοι της ΕΡΤ, υπουργοί και γενικοί διευθυντές. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια υπόσχεση η οποία πλανάται στους διαδρόμους των αρμόδιων υπουργείων εδώ και τουλάχιστον ενάμιση χρόνο. Σύμφωνα με τις τρέχουσες εξαγγελίες, η ΕΡΤ θα μειώσει σταδιακά τις διαφημίσεις στο εγγύς μέλλον, προκειμένου να απαλλαγεί τελείως από αυτές μετά από δυο χρόνια.  Η πλήρης αποσύνδεση της ΕΡΤ από τη διαφημιστική αγορά σημαίνει πολλά πράγματα:

• Πρώτον (και ίσως και αυτό που μας ενδιαφέρει πιο πολύ), το πρόγραμμα της ΕΡΤ θα παρακολουθείται πιο ευχάριστα, δεδομένου ότι θα υπάρχει συνεχής ροή χωρίς διαφημιστικές διακοπές. Είναι γνωστά τα παράπονα των παλιών ακροατών του  κρατικού ραδιοφώνου που έχουν παρατηρήσει ότι η μετάδοση διαφημίσεων έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, έχοντας καταστήσει πολύ ενοχλητική την ακρόαση.
• Με τη διακοπή των διαφημίσεων μειώνεται ταυτόχρονα και η (έμμεση) απαίτηση για υψηλές ακροαματικότητες, η οποία έχει για χρόνια παγιδεύσει την ΕΡΤ και άλλωστε ποτέ δεν τα κατάφερνε. Αν και θα μπορούσε να είναι μια επιλογή η αποσύνδεση από τις δημοσκοπήσεις, αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι η οπτική: Η απεύθυνση στο κοινό πρέπει να παραμείνει βασικός στόχος του κρατικού ραδιοφώνου, όμως η διαφορά ανάμεσα στην απαίτηση για «ψηλά νούμερα» που έχουν επιβάλει οι διαφημιστές και στα «ποιοτικά χαρακτηριστικά του κοινού» που θα έπρεπε να είναι ο στόχος, είναι σαφής. Ευτυχές θα ήταν να σημαίνει λοιπόν και μια αλλαγή νοοτροπίας, αποσυνδέοντας την ΕΡΤ από τα εμπορικά κριτήρια και δίνοντάς της και πάλι το ρόλο να καθορίζει την κατεύθυνση του μέσου, ως αντίβαρο στην υποβάθμιση που είναι αναγκασμένοι να προωθούν οι ιδιωτικοί σταθμοί.
• Με την έξοδό της από τη διαφημιστική πίτα, η ΕΡΤ πλέον «αφήνει χώρο» για τον ιδιωτικό τομέα. Με αυτόν τον τρόπο τερματίζεται ο σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ κρατικής και ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης αφού το κοινό που θα μετακινείται κατά καιρούς από τα ιδιωτικά προς τα κρατικά μέσα, δεν θα «μεταφράζεται» σε ευρώ. Έτσι, κατά κάποιον τρόπο δικαιολογούνται και τα προνόμια που απολαμβάνει η ΕΡΤ στην κατανομή των συχνοτήτων, που τουλάχιστον σε επίπεδο ραδιοφωνίας (πανελλαδική κάλυψη, υψηλή ισχύς, DVB-T) είναι σημαντικά κι έχουν ουκ ολίγες φορές προκαλέσει τη μήνη των ιδιωτών επιχειρηματιών.
• Σε οικονομικό επίπεδο, η ΕΡΤ θα πρέπει να βασιστεί πλήρως στο ανταποδοτικό τέλος μέσω του λογαριασμό της ΔΕΗ, κίνηση που σίγουρα θα στενέψει την οικονομική της άνεση και θα απαιτήσει σκληρές κινήσεις εξυγίανσης. Ωστόσο η έλλειψη διαφημίσεων καταργεί το βασικό επιχείρημα των εχθρών του ανταποδοτικού τέλους, ότι η «ΕΡΤ τα παίρνει από δυο μεριές». Μάλιστα, σε καιρούς ιδιωτικοποιήσεων, η διατήρησή του ανταποδοτικού τέλους είναι διασφαλίζει ότι η ΕΡΤ θα παραμείνει δημόσιος φορέας, αφού τυχόν ιδιωτικοποίησή της θα σκόνταφτε στους όρους του υγιούς ανταγωνισμού.

Απομένει να δούμε πώς θα δρομολογηθούν τα πράγματα. Πολύς καιρός τα δυο χρόνια, θα μου πείτε. Ρευστό το πολιτικό τοπίο, σαρωτικές οι αλλαγές στα ιδιωτικά ΜΜΕ, ανέκαθεν αρτηριοσκληρωτικές οι αντιδράσεις των δημόσιων φορέων -κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει αν οι υποσχέσεις θα τηρηθούν στην ώρα τους, ή αν θα τηρηθούν γενικά. Να ευχηθούμε στην ΕΡΤ «καλή λευτεριά»;