Θερμο καλοκαίρι... περιμένοντας τις άδειες

15 νέες άδειες με ελπίδες (;) και ερωτηματικά για την Αττική, αγωνία για τις άδειες Θεσσαλονίκης και επαρχίας.

Το "καυτό" θέμα των ραδιοτηλεοπτικών αδειών φαίνεται ότι θα είναι ο κύριος ραδιοτηλεοπτικός βραχνάς για ένα ακόμα καλοκαίρι. Μέχρι αυτή τη στιγμή η κατάσταση έχει διαμορφωθεί εξαιρετικά περίπλοκη, ενώ κανείς δεν ξέρει ή δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί τελικά. Το σίγουρο είναι ότι όλη αυτή η διαδικασία έχει ανοίξει πολλά μέτωπα, απ' άκρη σ' άκρη της Ελλάδας με αναρίθμητες παραμέτρους.

α) Αθήνα

Το πρώτο μέτωπο, αυτό της Αθήνας, είναι ως γνωστόν αυτό που "πονάει" περισσότερο, εξαιτίας της επιχειρηματικής σημασίας της πόλης και του μεγάλου ακροατηρίου. Εξαιρετικά πολλοί ήταν βέβαια και οι θιγμένοι σταθμοί, που αναγκάστηκαν να διακόψουν βίαια τη λειτουργία τους μέσα στο Μάρτιο, καθότι δεν είχαν τα μόρια που απαιτούνταν για τη χορήγηση άδειας και η συνέχιση της εκπομπής τους έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια των πτήσεων του νέου αεροδρομίου (ή τουλάχιστον αυτό ήταν ό,τι επίσημα ανακοινώθηκε). 

Μετά το αιφνίδιο κατέβασμα του γενικού η Αθήνα βρέθηκε με μία μπάντα FM προκλητικά άδεια, και σύντομα ερασιτέχνες (τόσα χρόνια παραγκωνισμένοι από τα μεγαβάτ των ιδιωτικών) απλώθηκαν στους άδειους μεγακύκλους από διάφορα σημεία της πόλης. Το νέο ιδιότυπο αντάρτικο συνεχίζεται τέσσερις μήνες τώρα, θυμίζοντας τις χρυσές εποχές της ερασιτεχνικής ραδιοφωνίας στο παρελθόν, και είναι η εναλλακτική λύση για πολλούς ακροατές. Είναι όμως περίεργο ότι παρά το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε δεν έγινε κανένας ουσιαστικός περιορισμός στην ισχύ των εναπομείναντων ραδιοφωνικών σταθμών, που από τις κεραίες τους στην Αττική (σε Υμηττό και Πάρνηθα) εξακολουθούν να καλύπτουν σε εμβέλεια τη Στερεά, το Αιγαίο, ορεινές περιοχές της Πελοποννήσου και να φτάνουν με σήμα Χαλκιδική και Κρήτη... 
Περίεργο είναι επίσης ότι συνέχισαν να εκπέμπουν κανονικά 8 επιπλέον σταθμοί, χωρίς άδεια, με την υποχρέωση να συμμετάσχουν σε μελλοντικές διαδικασίες αδειοδότησης.

Φυσικά δεν υπήρχε περίπτωση οι πάνω από 60 "σφραγισμένοι" ραδιοφωνικοί σταθμοί να δεχτούν αγόγγιστα τη νέα κατάσταση, καθώς τους θέτει εν μία νυκτί εκτός του παιχνιδιού και τους καταστρέφει επιχειρηματικά. Οι νομικές ενέργειες ξεκίνησαν άμεσα, με στόχο τα Υπουργεία Τύπου και Μεταφορών που πρωτοστάτησαν για τη λήψη της απόφασης. Το Συμβούλιο της Επικρατείας δικαίωσε τους διαμαρτυρόμενους, έκρινε όμως μη αναστρέψιμη την ενέργεια λόγω "δημοσίου συμφέροντος". Παράλληλα έγιναν ενέργειες για απαξίωση του επιχειρήματος που θέλει το αεροδρόμιο να θίγεται από την ύπαρξη των κεραιών.

• Μετά από πολύπλευρες πιέσεις, σε σύσκεψη του Υπουργείου Μεταφορών στις 10 / 7 αποφασίστηκε ότι ο αριθμός των ραδιοφωνικών σταθμών μπορεί να φτάσει τους 39, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του πάρκου κεραιών στον Αέρα Πάρνηθας. Πρόκειται για μια πρόταση που έγινε αποδεκτή από την Ένωση Ιδιωτικών Ραδιοφωνικών σταθμών Αττικής και προβλέπει 33 εκπομπές από την Πάρνηθα και 6 από τον Υμηττό. 

• Αρχικά (25 / 7), προκηρύσσεται διαδικασία μοριοδότησης για 15 νέες άδειες (αντί για 19 που είχε εξαγγελθεί) με καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης φακέλων την 21η Αυγούστου. Στη διαδικασία συμμετέχουν και οι 8 που λειτουργούν σήμερα χωρίς άδεια.

• Οι υπόλοιπες 4 άδειες θα δοθούν με νέα διαδικασία, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του πάρκου κεραιών.

Δε γνωρίζω ποια πιστεύετε ότι είναι τα κέρδη από τις αλλεπάλληλες διαδικασίες. Σημειώνεται απλώς ότι το παράβολο το οποίο υποχρεούνται να καταβάλλουν οι συμμετέχοντες σε αυτές αγγίζει τα 7 εκατομμύρια δραχμές. 

β) Θεσσαλονίκη

Τα πράγματα εδώ βρίσκονται ένα χρόνο πίσω... Ήδη έφτασε στο φως της δημοσιότητας η λίστα της μοριοδότησης και αρκετοί ήταν αυτοί που αντιμετώπισαν με πικρία τη νέα εξέλιξη. Ήδη έχει αρχίσει να γίνεται εμφανές ένα συμμάζεμα στις δραστηριότητες και το πρόγραμμα των ραδιοφωνικών σταθμών των οποίων το μέλλον είναι βεβαρημένο. Η Ένωση Ραδιοφωνικών Σταθμών Θεσσαλονίκης αντέδρασε έντονα αφ' ενός γιατί φάνηκε μια εύνοια υπέρ των μεγάλων (ως επί το πλείστον) αθηναϊκών συγκροτημάτων, αφ' ετέρου γιατί δεν αντιμετωπίστηκαν όλοι με τα ίδια κριτήρια (βλ. κριτήριο παλαιότητας). Δεν έχει πάντως διασαφηνιστεί αν και πότε θα εφαρμοστεί η λίστα, ή αν πρόκειται επέλθουν αλλαγές ως προς τον αριθμό των αδειοδοτούμενων, ή αν θα προκηρυχτεί και νέα διαδικασία όπως έγινε στην Αθήνα. Πάντως, σε αυτή την περίπτωση, δικαιολογίες του τύπου "οι κεραίες ενοχλούν το αεροδρόμιο" είναι δύσκολο να εγερθούν, καθώς τόσα χρόνια έχουν εκφραστεί ελάχιστα παράπονα από πλευράς αεροδρομίου, ενώ η λίστα αφορά μόνο τους μισούς σταθμούς, καθώς υπάρχουν άλλοι 40 τηλεοπτικοί που εκπέμπουν από το ίδιο σημείο...

γ) επαρχία

Ένα κύμα ανησυχίας έχει αρχίσει να απλώνεται σε ολόκληρη την επαρχία ιδίως μετά τα δημοσιεύματα που θέλουν τους ιδιωτικούς σταθμούς σε αρκετούς νομούς να παίρνουν υπερβολικά λίγες άδειες, σε αντίθεση με την κρατική ραδιοφωνία η οποία ευνοείται τόσο ως προς τον αριθμό των συχνοτήτων όσο και ως προς την μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύ εκπομπής. Το χαρακτηριστικό παράδειγμα της Λευκάδας που φέρεται να μη δικαιούται άδειες ιδιωτικής ραδιοφωνίας και ανάλογα παραδείγματα πανελλαδικώς έχουν προκαλέσει τις αντιδράσεις των κατά τόπους ενώσεων ραδιοφωνικών σταθμών καθώς και των ακροατών. Οι ελπίδες ότι θα αρθούν οι παράλογες απαιτήσεις εκ μέρους του Υπουργείου είναι αρκετές, καθώς από Σεπτέμβρη αναμένεται να αρχίσει η μοριοδότηση και σε άλλους νομούς της περιφέρειας.

Εν τω μεταξύ συνεχίζονται σε πολλά μέρη της Ελλάδας οι έριδες μεταξύ των ραδιοφωνικών σταθμών, καθώς παραμένει εξαιρετικά αδιευκρίνιστο ποιοι δικαιούνται να εκπέμπουν και ποιοι όχι, ελλείψη σαφούς αδειοδοτικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια. Επισήμως, το ποιοι δικαιούνται να εκπέμπουν αυτή τη στιγμή, ορίζεται από το άρθρο 53 παρ 1 εδ. α του Ν. 2778 /99.  "Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί που λειτουργούσαν την 1η Νοεμβρίου 1999" (έστω και παράνομα) "θεωρούνται ως νομίμως λειτουργούντες μέχρι την έκδοση της απόφασης του Υπουργού Τύπων και ΜΜΕ η οποία προβλέπεται στο άρθρο 7 παρ. 2 του ν 2328 /95, για την προκήρυξη συγκεκριμένων θέσεων λειτουργία τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών". Όμως η κατάσταση περιπλέκεται αρκετά με τις προϋπάρχουσες νομαρχιακές άδειες, ενώ 2 χρόνια είναι αρκετά για να σημειωθούν αρκετές αλλαγές στους ραδιοφωνικούς ορίζοντες.