Υποβλήθηκε από ανώνυμος στις .
Η «Αφύλαχτη Διάβαση» πιάνει το νήμα για την πρώτη εκπομπή του 2018 εκεί ακριβώς όπου το άφησε: στην Καβάλα των μεσοπολεμικών χρόνων, στην πόλη των προσφύγων και των καπνεργατών. Στο πρώτο μέρος του ραδιοφωνικού ντοκιμαντέρ, με τίτλο «Μπασή μπαγλή τουτουντζή μου», που μεταδόθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2017, εκτυλίχθηκαν οι παράλληλες ιστορίες τριών καπνεργατών, εκλεγμένων δημοτικών συμβούλων στις εκλογές του 1934: του Δημοσθένη Μακέδου, του Νίκου Νεγρεπόντη και του Γιάννη Ευσταθιάδη. Και οι τρεις είχαν εκλεγεί με το Ενιαίο Μέτωπο Εργατών Αγροτών του επίσης καπνεργάτη Δημητρίου Παρτσαλίδη.
Στο δεύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ, με τίτλο «Οι άντρες στην τόγκα», που μεταδίδεται το Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2018 και ώρα 12:00 από τo Πρώτο Πρόγραμμα και τη Φωνή της Ελλάδας, ο χρόνος γυρίζει πίσω, στον Ιανουάριο του 1928, ακριβώς 90 χρόνια πριν. Έρευνα – παρουσίαση: Θωμάς Σίδερης.
Στην Ελλάδα έχουν ήδη εγκατασταθεί σχεδόν δύο εκατομμύρια πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής και της Ανταλλαγής των Πληθυσμών. Η Καβάλα είναι το δεύτερο λιμάνι, μετά τον Πειραιά, σε αριθμό υποδοχής προσφύγων. Η ενσωμάτωση του προσφυγικού στοιχείου περνάει συχνά μέσα από την οικονομική εκμετάλλευσή τους. Οι άνδρες πρόσφυγες στον Πειραιά εργάζονται στις βιομηχανίες κατά μήκος της παραλιακής ζώνης και οι γυναίκες στα εκατοντάδες υφαντουργεία που υπάρχουν στις γειτονιές τους: στα Καμίνια, στην Κοκκινιά, στην Αμφιάλη. Οι πρόσφυγες της Καβάλας, άνδρες και γυναίκες, απασχολούνται κατά κύριο λόγο στα καπνά.
Οι καπνεργάτες της Καβάλας ξεκινούν τον Ιανουάριο του 1928 κινητοποιήσεις που κρατούν οκτώ ολόκληρους μήνες, μέχρι τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, με αιτήματα όπως η αύξηση του ημερομισθίου, η καθιέρωση του οκταώρου και η επέκταση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Οι καπνέμποροι αντιδρούν με λοκ-άουτ, με απολύσεις και για πρώτη φορά προχωρούν σε προσλήψεις γυναικών στην «τόγκα», δηλαδή στην τελική φάση της διαλογής των καπνών με στόχο να μειώσουν το κόστος επεξεργασίας. Η απάντηση των καπνεργατών ήταν η κήρυξη απεργίας με κεντρικό σύνθημα «Οι άντρες στην τόγκα».
Τον Μάιο του 1928 διαλύεται το σωματείο Καπνεργατική Ένωση Καβάλας. Ο Ιούνιος θα μπει ματωμένος. Στις αποθήκες της Οριάν Ταμπάκο στρατιώτες πυροβόλησαν εργάτες και παρεμπόδισαν την εκφόρτωση καπνών. Τραυματίστηκαν οκτώ εργαζόμενοι. Στο Πράβι, τετρακόσιοι καπνεργάτες που συμμετείχαν στην απεργία, κλήθηκαν από τις δυνάμεις της Χωροφυλακής να διαλυθούν. Το πλήθος δεν κουνήθηκε από τη θέση του και επακολούθησε επέλαση ιππέων. Από τις σφαίρες των Αρχών έπεσε νεκρός ένας νεαρός καπνεργάτης, ο Ιωάννης Κοτσάνης.
Γιάννης Ιωαννίδης
Συνδετικός κρίκος των ανθρώπινων ιστοριών και των ιστορικών γεγονότων, όπως εκτυλίσσονται στην εκπομπή, είναι ένας τότε 17άχρονος έφηβος που κατηγορήθηκε από τις Αρχές ως συντάκτης μίας παράνομης προκήρυξης και φυλακίστηκε. Πρόκειται για τον Γιάννη Ιωαννίδη, μέσα από τα τεκμήρια του οποίου ξεδιπλώνεται όλο το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της Καβάλας του Μεσοπολέμου, λίγο πριν από την εγκαθίδρυση του καθεστώτος Μεταξά.
- Συνδεθείτε για να υποβάλετε σχόλια
