Υποβλήθηκε από ανώνυμος στις .
Το Σάββατο 20 Μαΐου 2017 στις 12 το μεσημέρι, στο ραδιοθάλαμο του Πρώτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας θα συναντηθούν ο Σταυρίκος Παπαβραμίδης, ένας από τους τελευταίους επιζώντες πρόσφυγες της Ανταλλαγής, και ο Αλί Φουάτ Αϊντίν, ένας από τους σπουδαιότερους Τούρκους μελετητές του ρεμπέτικου και των μουσικών δρόμων της Ανατολής. Ο Σταυρίκος Παπαβραμίδης ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία περίπου οκτώ χρόνων. Το ταξίδι με το καράβι της προσφυγιάς άρχισε από τα Καβάκια της Πόλης και κράτησε πολλές εβδομάδες, ίσως και μήνες. Κάποτε-κάποτε προσέγγιζε ξερονήσια και άφηνε ομάδες προσφύγων. Ο Σταυρίκος, η μάνα και τα αδέλφια του έμειναν πολλές μέρες στη Μακρόνησο. Ώσπου ήρθε ένα άλλο καράβι και τους έφερε στον Πειραιά. Θα πρέπει να ήταν τέλη φθινοπώρου του 1923.
Ο Σταυρίκος μεγάλωσε και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Δραπετσώνα. Στις παράγκες που έφτιαξαν από πισσόχαρτο και ξύλα οι «άνθρωποι που ήρθαν πέρα από το νερό». Και όπως έλεγε και ο Γιάννης Παπαϊωάννου, και το αναφέρει συχνά και ο Σταυρίκος, «όποιος δεν πέρασε τη γέφυρα του σιδηροδρομικού σταθμού, δεν ξέρει τι πάει να πει προσφυγιά». Οι ράγες του τρένου που κατέληγαν στη Δραπετσώνα ήταν το τεχνητό σύνορο ανάμεσα στον αστικό Πειραιά και σ’ έναν άλλο διαφορετικό κόσμο. Αυτός ο κόσμος γέννησε το ρεμπέτικο και την «Τετράδα, την Ξακουστή του Πειραιώς». Την αφήγηση του Σταυρίκου Παπαβραμίδη θα «ντύσει» με το σάζι του ο Αλί Φουάτ Αϊντίν, ο οποίος θα παίξει ζωντανά για τους ακροατές του Πρώτου Προγράμματος.
Αδελφός του Σταυρίκου ήταν ο Νίκος Παπαβραμίδης, σπουδαίος μουσικός, που έπαιζε την κεμεντζέ (ποντιακή λύρα). Ο Νίκος Παπαβραμίδης, μάλιστα, είχε παίξει πολλές φορές για το ΕΙΡΤ. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής θα ακουστούν σπάνιες ηχογραφήσεις του έξοχου Πόντιου λυράρη από το Αρχείο της ΕΡΤ. Για τον Νίκο Παπαβραμίδη έχει γράψει ένα διήγημα ο Τούρκος συγγραφέας και λαογράφος Ομέρ Ασάν. Το διήγημα αυτό έδωσε και τον τίτλο σε όλο το βιβλίο του: «Η κεμεντζέ του Νίκου».
Για την κεμεντζέ του Νίκου Παπαβραμίδη θα μιλήσουν στην εκπομπή ο ίδιος ο συγγραφέας, καθώς και η δημοσιογράφος του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων Αγγέλα Φωτοπούλου, που έχει μεταφράσει ένα άλλο βιβλίο του Ομέρ Ασάν για τον Πόντο.
Ηχοληψία-τεχνική επεξεργασία ηχογραφημένων μερών: Γεράσιμος Αντύπας. Έρευνα-παρουσίαση: Θωμάς Σίδερης.
Save
- Συνδεθείτε για να υποβάλετε σχόλια
