23 παρεμβολές στην αεροπορία από ραδιοφωνικούς πομπούς

Μόνο μέσα στο 2015 σημειώθηκαν 23 παρεμβολές στα συστήματα επικοινωνίας της αεροπορίας από εκπομπή ραδιοφώνου που προέρχονταν από ανεξέλεγκτους και κακά ρυθμισμένους πομπούς. Μάλιστα, σε 4 περιπτώσεις που αναφέρθηκαν παρεμβολές σε δέκτες αεροσκαφών, τα αρμόδια όργανα ελέγχου απογείωσαν αεροσκάφος προκειμένου να εντοπίσουν την πηγή του θορύβου. Πέρσι σημειώθηκε επίσης και παρεμβολή στο σύστημα εκτάκτου ανάγκης.

Μέσα από το δικτυακό τόπο ραδιόφωνο.gr έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν σε δυο συγκεκριμένα περιστατικά παρεμβολών, στη Ρόδο και την Κοζάνη.

Οι περιπτώσεις όπου η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) εντοπίζει παρεμβολές στα συστήματα επικοινωνίας της μεταβιβάζονται εγγράφως στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομίων (ΕΕΤΤ), η οποία είναι επιφορτισμένη με την αρμοδιότητα του ελέγχου του ραδιοφάσματος και των εντοπισμό τυχόν παραβάσεων. Οι περσινές καταγγελίες οδήγησαν σε 23 επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση γραπτών καταγγελιών για παρεμβολές σε ασύρματα συστήματα της  Από αυτές  οι 16 σχετίζονταν με επίγειους δέκτες επικοινωνιών (τηλεπικοινωνιακά κέντρα), 4 με δέκτες αεροσκαφών, 2 με το σύστημα επικοινωνίας εκτάκτου ανάγκης, ενώ μία αφορούσε ραδιοβοήθημα. Η ΕΕΤΤ κινήθηκε άμεσα και επέλυσε το σύνολο των περιπτώσεων παρεμβολών. Ειδικά για την περίπτωση παρεμβολών σε δέκτες αεροσκαφών, η ΕΕΤΤ έκανε χρήση και των αεροσκαφών της Μονάδας Πτητικών Μέσων της ΥΠΑ.

Όπως επισημαίνει η ΕΕΤΤ στην ετήσια έκθεση πεπραγμένων για το 2015, τα περισσότερα προβλήματα παρεμβολών, ανάμεσα σε όλα τα κρατικά δίκτυα, τα αντιμετωπίζει η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Ο βασικότερος λόγος είναι ότι το φάσμα που έχει αποδοθεί στα δίκτυα της αεροναυτιλίας (108- 137MHz) βρίσκεται δίπλα στη ζώνη φάσματος για τη ραδιοφωνία (87,5-108MHz). Η επιτροπή ρίχνει όλο το βάρος στην έλλειψη τεχνικών προδιαγραφών και την έλλειψη αδειοδότησης: «Ο μεγαλύτερος αριθμός παρεμβολών που εμφανίζονται σε αυτά τα δίκτυα οφείλεται στη μη ύπαρξη τεχνικών προδιαγραφών τόσο ως προς τη συχνότητα λειτουργίας όσο και ως προς άλλες σημαντικές παραμέτρους εκπομπής, λόγω έλλειψης αδειοδότησης των ραδιοφωνικών σταθμών.»

Η υπηρεσία εκφράζει την εκτίμησή της ότι τα προβλήματα παρεμβολών στην ΥΠΑ αναμένεται να περιοριστούν μόνο όταν και αν υλοποιηθεί η αδειοδότηση των ραδιοφωνικών σταθμών σε ολόκληρη τη χώρα, με βάση την οποία θα θεσμοθετηθεί χάρτης συχνοτήτων και θα επιβληθούν κανόνες χωροταξίας και ελέγχου των εγκαταστάσεων κεραιών στα κέντρα εκπομπής (αδειοδο- τημένα πάρκα κεραιών).

γεωγραφική τοποθεσία: 

Σχόλια

Οταν τα λέγαμε ο γνωστός καταδότης και υπαλλησισκος γνωστού αρχηγού ραδιοφωνικού καρτέλ εκανε τον νταή και έγραφε ανοησίες. Η γνωστή συμπεριφορά του άχρηστου Ελληναρα που θυμίζει ρεμπεσκέ της δεκαετιας 80.

Και ποια θα είναι η δικαιολογία τους αυτή τη φορά; Οι πολλοί σταθμοί που (δεν) λειτουργούν στους 106-107-108; Ή μήπως είναι τα φτηνομηχανήματα που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι που σκορπάνε σκουπίδια σε όλο το φάσμα, ανεξαρτήτως από την συχνότητα εκπομπή τους; Αλλά αυτό θα το χρησιμοποιήσουν για να λένε ότι πρέπει να "περιοριστεί" ο αριθμός των σταθμών.

Η πλειονότητα των παρεμβολών που καταγράφονται απο την ΕΕΤΤ οσον αφορά εκπομπές σε συχνότητα διαφορετική απο την κανονική συχνότητα ενος πομπού ραδιοφωνίας, οφείλεται στα λεγόμενα "παράγωγα ενδοδιαμόρφωσης 3ης τάξης".

Αυτά παράγονται οταν η κεραία ενός σταθμού ειναι πολυ κοντά στην κεραία του άλλου. Επειδη μια κεραία που ειναι σχεδιασμένη να εκπέμπει καλά, αναγκαστικά ειναι σχεδιασμένη και να λαμβάνει καλά (αρχή της αμοιβαιότητας στον ηλεκτρομαγνητισμό) αυτό που γίνεται οταν εχεις 2 τετράδες δίπολα (η yagi κατευθυντικές) να παίζουν η μία δίπλα στην άλλη ειναι το εξής:

Η ισχύς του Β απορροφάται απο το κεραιοσύστημα του Α (το τμήμα της ισχύος του Β που ακτιινοβολείται προς την κατευθυνση της κεραίας του Α), επιστρέφει (μετριέται ως επιστρεφόμενη ισχύς!) στον ενισχυτή (τελική βαθμίδα) του Α, οπου δρά σαν "ΑΜ διαμόρφωση απο άνοδο" και προστίθεται στο κανονικά παραγόμενο σήμα.

Αυτό στις σωστές εγκαταστάσεις αποφευγεται με την χρήση φίλτρων που επιτρέπουν την διελευση μόνο του επιθυμητού σήματος απο τον πομπό στην κεραία και όχι την διελευση του ανεπιθύμητου απο την κεραία στον πόμπό. Δεν υπάρχει "ακριβό μηχάνημα" το οποιο δεν ειναι επιρρεπές σε αυτή την μορφή της παρεμβολής, και κανένα μηχάνημα δεν εχει μέσα του φίλτρα κατάλληλα για την απόρριψή της. Η λύση ειναι προσθήκη εξωτερικού φίλτρου.
Ας θεωρήσουμε εναν πομπό που  εκπέμπει στους 90 MHZ και εναν πομπό που εκπέμπει στους 105 MHz και έστω οτι ο πομπός στους 105MHz εχει την έξοδο συνδεδεμένη απευθείας στην κεραία χωρίς φίλτρο διελευσης ζώνης (Bandpass) (στην ραδιοφωνική ορολογία, "μπουκάλες" μιά και το φίλτρο ειναι ογκώδες στα 70 εκατοστα τουλάχιστο ύψος με διάμετρο περι τα 30). 

Αυτό που θα συμβεί ειναι το εξής - η κεραία του πομπού στους 105 θα απορροφήσει ενέργεια απο τους 90, θα την κατεβάσει στην έξοδο του ενισχυτή, θα διαμορφώσει "απο συλλέκτη /ανοδο" την βαθμίδα (ή τις βαθμίδες) και η βαθμίδα θα παραγει πλέον με ετεροδύνωση άλλες 2 συχνότητες: (2*105)-90 = 120 ΜΗz (απάνω στον πύργο ελέγχου!) και (2*90)-105 =75MHz πάνω στις συχνότητες του στρατού.

Λύση όπως προείπαμε, ειναι η τοποθέτηση ζωνοπερατού φίλτρου Bandpass. Οι απώλειές του ειναι γύρω στα 30W στα 1000W και όποιος νομίζει πως αυτό συνιστά μείωση "εμβέλειας" ή "πατήματος" να ρωτήσει τον τεχνικό του - Δεν θα δεί διαφορά ούτε στον αναλυτή με τόσο μικρή μείωση. 

Παρτε φίλτρα και βάλτε φίλτρα, για να μην σας τρέχουνε και εχουνε και δίκιο.

Με φιλικούς χαιρετισμούς, 

Γιάννης Μακρής
Ραδιοτεχνίτης με 25 χρόνια εμπειρίας στα βουνά.
Ex Satleo forum administrator

Οι 75 MHz δεν είναι "συχνότητες του στρατού", αλλά της ΥΠΑ (ICAO). Εκεί σε πολλά αεροδρόμια λειτουργούν οι ραδιοσημαντήρες (Outer Marker και Middle Marker) του βοηθήματος προσγείωσης ILS. Στο Ελληνικο είχαμε τέτοιους πομπούς στην Γλυφάδα και στο Καβούρι, στην προέκταση του διαδρόμου προσγείωσης. Σήμερα η χρήση τους τείνει να εκλείψει και στις νέες εγκαταστάσεις ILS παραλείπονται.

Εγγραφή στο all greek radio news